Xaqiiqooyinka ku saabsan shakhsiyadda waxaa ka mid ah in dadku ay urin karaan shakhsiyaddaada iyagoo kaliya dharkaaga ursanaya, Waa macquul in aad yaaban tahay laakiin midaan waa wax jira oo cilmi baadhis lagu xaqiijiyay.
Halkan Waxan Kugula Wadaagi Doona 11 Xaqiiqo Oo Cilmi Nasfiyeed Iyo Shaqsiyadaha Ay Ka Hadlayso Daraasadu.
Dad badan ayaa awoodi kara inay ursadaan dharka qofka kadibna waxay sheegi karaan qofkan shaqsiyadiisa sida marka qofka aad aragto aad u ogaanayso shaqsiyadiisa laga yaaba inaad awoodan isku aragtay laakiin dadka awoodan leh inta badan isma oga.
Cilmi-nafsiga shakhsiyadu waxay daaha ka qaadaysaa qaababka sida aynu u dhaqanno oo ula falgalno dadka kale iyo khibradda aan ka haysano adduunka iyo nafteena.
Xaqiiqooyin badan oo ka mid ah cilmi-nafsiga shakhsi ahaaneed ayaa ah kuwo la yaab leh.
Halkan waxaa ah dhowr xaqiiqo oo xiiso leh oo cilmi-nafsigu uu daaha ka qaaday.
1. Dadku way ursan karaan shakhsiyaddaada
Dadku waxay ku qiyaasi karaan shakhsiyaddaada iyagoo si fudud u urinaya funaanaddaada .
Daraasadu waxay muujisay in dadku ay si sax ah u qiyaasaan shakhsiyadda marka ay urayaan dharkooda sida marka ay daawadaan muuqaalkooda.
Sifooyinka shakhsiyadeed oo dhan ma fududa in la ogaado, in kastoo.
Cilmi-baadhayaashu waxay ogaadeen in dadku ku fiicnaayeen aqoonsiga saddexdan dabeecadood ee shakhsi ahaaneed:
- neuroticism,
- extraversion,
- and dominance.
2. Dadka waxtarka leh waxay sameeyaan galmo badan
Dadka caawiya dadka kale waxay sameeyaan galmo badan.
Markasta oo ay dadku aad u jecel yihiin, way sii badanaysaa galmada ay lamaanahooga la samaynayaan iyo marar badan oo ay galmo sameeyaan iyo dareema xaraaro ay galmada u qabaan.
Miyay noqon kartaa, markaa, in u roonaanta dadka kale ay tahay aphrodisiac ugu dambeeya?
Yaa u maleyn lahaa in tani ay tahay xaqiiqo ku saabsan shakhsiyadda?
Professor Steven Arnocky, oo ah qoraaga ugu horreeya ee daraasaddan, ayaa yiri:
“Waxay u muuqataa in altruism ay ka soo baxday noocyadayada, qayb ahaan, sababtoo ah waxay u adeegtaa calaamad muujinaysa tayada kale ee la jecel yahay, taas oo ka caawisa shakhsiyaadka inay soo saaraan waxyaabo wanaagsan.”
3. Xaqiiqda: dadka rajada leh waxay soo sheegaan tayada nolosha ee sare
Cilmi-baadhistu waxay muujisay heerar sare oo shaqada maskaxeed iyo jidheed marka loo eego kuwa niyad-jabka ah.
Dr Toshihiko Maruta, oo ah qoraaga ugu horreeya ee daraasaddan, ayaa yiri:
“Fidnaanta jirnimadu ma aha oo kaliya jirka, laakiin mawqifka ayay noqon kartaa.
Sida aad u aragto waxa hareerahaaga ka socda iyo sida aad u fasirato waxay saamayn ku yeelan kartaa cimrigaaga dheer, waxayna saamayn kartaa tayada sanadahaaga dambe ee mustaqbalka.”
Cilmi-baarayaashu waxay daraasad ku sameeyeen 447 qof oo lagu daba jiray in ka badan 30 sano.
Shakhsiyadooda ayaa la qiimeeyay, oo ay la socoto hawlahooda jireed iyo maskaxeed.
Waxaa soo baxday in dadka niyad-jabka qaba ay lahaayeen nolol tayo hooseeysa, celcelis ahaan noloshooda oo dhan niyad jab ayay kusoo noolaayeen.
4. Dadku waxay ka akhriyaan shakhsiyadda dhaqdhaqaaqaaga
Habka ay dadku u guuraan waxay keeni kartaa aragti gaar ah oo ku saabsan shakhsiyadooda .
Dadka siyaalo la mid ah u guura waxay muujiyaan dhaqan wadareed ka wanaagsan.
Cilmi-baarayaashu waxay u maleynayaan in tani ay ka dhigan tahay in dadka si isku mid ah u dhaqdhaqaaqa ay sidoo kale awood u yeelan doonaan inay si waxtar leh ula falgalaan nolosha ay guul ka gaadhaan.
Daraasaddan xiisaha leh waxay soo jeedinaysaa in qof kastaa leeyahay ‘saxiixa matoorka shakhsi ahaaneed’ kaas oo qeexaya sida uu u socdo.
5. Jacaylku wuxuu yareeyaa neerfayaasha
Jaceylku wuxuu caawiyaa inuu dejiyo shakhsiyaadka neerfa xanuunka qaba .
Jacaylku waxa uu caawiyaa dadka sida in uu kaa kaxeeyo niyad jabka fikirka badan iyo in aad nolosha ku wajahdid kalsooni dheeraad ah oo aad dhacdooyinka u aragtid si togan kadibna aad isku diyaariso sidaad uga hortagi lahayd cabadaha nolosha.
Neuroticism waxaa sharraxay Dr Christine Finn, qoraaga koowaad ee daraasadda:
“Dadka Neurotic-ga ah ayaa ah kuwo aad u welwelsan, kalsooni la’aan, iyo inay si fudud u xanaaqan.
Waxay u janjeeraan dhanka niyad-jabka, inta badan waxay muujiyaan isku-kalsooni hoose waxayna u muuqdaan inay guud ahaan ku qanacsanayn noloshooda.
Si kastaba ha ahaatee, waxaan awoodnay inaan muujinno inay noqdaan kuwo aad u deggan oo guul ka gaadhay xiriirka jacaylka, iyo in shakhsiyadooda ay degto .”
6. Dareenka xaqnimada waxay keentaa niyad jab
Dabeecadda shakhsi ahaaneed ee xaq u yeelashada waxay u horseedi kartaa niyad-jab joogto ah .
Xaq-u-yeelashadu waa in aad rumaysato in aad ka wanaagsan tahay kuwa kale oo aad iyaga ka mudan tahay.
Nasiib darro, dadka dareema inay xaq u leeyihiin wax walba inta badan waxay dhaxal u helaan dabeecad qalafsan oo sun ah.
Cadho darteed waxay u janjeeraan inay caayaan dadka kale, oo ay eedeeyaan.
Isla markaana waxay sii wadaan inay naftooda u sheegaan inay yihiin kuwo gaar ah oo awoodo khaas ah rabi siiyay waana kuwo is mahadiyay.
7. Dadku way sii roonaanayaan markay da’doodu weynaato
Dadku way sii roonaanayaan markay da’dooda sii kordheyso , taas oo ka duwan sida ay aaminsan yihiin waayeelka xanaaqsan.
Xaqiiqdu waxay noqon kartaa mid la yaab leh kuwa aaminsan in dadku aysan isbeddelin.
Waxay sameeyaan – xitaa haddii kaliya wax yar lala hadlo way is kibriyaan.
Saddexda isbeddel ee ugu waaweyn shakhsiyadda ee dhaca, celcelis ahaan, da’da ayaa ah in dadku helaan:
- ka damiir badan,
- ka sii wanaagsan,
- iyo neerfayaasha (dareenka).
8. Cabsida aan la garanayn ee la xidhiidha xanuunka welwelka
Cabsida aan la garanayn ayaa ah dabeecadda shakhsi ahaaneed ee hoosta ka ah xanuunada welwelka badan.
Walaaca bulsheed, khalkhalka argagaxa iyo cuqdad gaar ah ayaa dhamaantood ka baqaya wax aan la garanayn oo qalbigooda ku jira.
Qofka u nugul hubanti la’aanta waxaa laga yaabaa inuu waqti badan ku qaato ka werwerinta waxa ku dhici doona.
Tusaale ahaan, dadka qaba xanuunka argagaxa waxay si joogto ah uga welwelaan inay argagaxaan.
9. Dadku hal jalleec bay ku akhriyaan shakhsiyadeenna
Dadku waxay akhriyaan qadar la yaab leh wajiyadayada , kaliya hal jaleeco.
Ragga leh sanka waaweyn, daanka labajibbaaran iyo indho yaryar, ayaa sida muuqata u sheegaya adduunka inay door bidaan xidhiidhada muddada gaaban, cilmi-baadhis ayaa ogaatay.
Dumarka bushimaha waaweyn iyo indho ballaadhan waxay soo dirayaan calaamad xidhiidh waqti gaaban oo isku mid ah – haddii ay jecel yihiin iyo haddii kale.
10. Narcissists waxay jecel yihiin cuntooyinka qadhaadh
Lahaanshaha doorbidida dhadhanka qadhaadhku waxay ku xidhan tahay nafsiyan, narcissism iyo murugada maalinlaha ah .
Xaqiiqda xiisaha leh ee ku saabsan shakhsiyadda waxay soo jeedinaysaa in saadaalinta biyaha tonic ama kafeega, sidaas darteed, waxay muujin kartaa qaar ka mid ah dabeecadaha nafsaaniga ah ee shakhsiyadda qofka.
Taas bedelkeeda, dadka aan jeclayn dhadhanka qadhaadhka ah waxay u muuqdaan inay noqdaan kuwo la isku raacsan yahay, cilmi-baarayaashu waxay ogaadeen.
11. Rajo-qabayaal cimri dheer
In aad togan yeelato waxa lala xidhiidhiyay in ay cimri dheer ku noolaato cilmi baadhis.
Dadku waxay noolaayeen waqti dheer haddii ay ka badnaayeen:
- rajo wanaagsan mustaqbalka
- dadka ugu dhow,
- go’aan qaadasho leh,
- waxaana dareemay faa’iido iyo nasasho dheeraad ah.
Kuwa dhaliyay kaalinta lixaad ee ugu sareysa inay togan yihiin ayaa 18 boqolkiiba ka yar inay dhintaan afarta sano ee soo socota.
Xaqiiqooyinka kale ee ku saabsan qofka lala xiriirinayo inuu noolaado waqti dheer waxaa ka mid ah inuu guursado oo uu haysto shahaadada nabad qabka iyo inuu qaraabada xidhiidhiyo waalidkana baari u ahaado.